SORGUN VEYA SULTANİ SÖĞÜT

Sorgun, Anadolu'da yaygın olarak kullanılan söğüt ağacının br türüne verilen bir isimdir. (Bk. Yeni Tarama Sözlüğü, Türk Dil Kurumu Yay., Ank. 1983, s.190; Şemseddin Sami, Kamus-ı Türki, Dersaadet 1318, s. 838; Turhan Baytop, Türkçe Bitki Adları Sözlüğü, Türk Dil Kurumu Yay., Ank. 1994, s.248.)

            Sorgun, Anadolu'da yaygın olarak kullanılan söğüt ağacının br türüne verilen bir isimdir. (Bk. Yeni Tarama Sözlüğü, Türk Dil Kurumu Yay., Ank. 1983, s.190; Şemseddin Sami, Kamus-ı Türki, Dersaadet 1318, s. 838; Turhan Baytop, Türkçe Bitki Adları Sözlüğü, Türk Dil Kurumu Yay., Ank. 1994, s.248.)             Sultani Söğüt, ban ağacı, sepetçi söğüdü adı da verilen “Sorgun” salix viminalis bitkisidir . (T. Baytop, a.g.e., s. 248.) Kazanın isminin sulak yerleri seven bu bitkinin bol yetişmesinden almış olmasını kabul etmek daha doğrudur. Zira, XVI. yüzyılın başlarına ait Osmanlı kaynaklarında, Bozok bölgesinde (Kırşehir de dahil) 9 ayrı yere Sorgun veya Sorguncuk adı verildiği görülmektedir. (998 Numaralı Muhasebe-i Vilayet-i, s.(metin) 597,606,610, 615, 663, 665, 669.   Aynı şekilde, bölgede söğüt ve söğütçük adlı yer isimleri de bulunmaktaydı. (998 Numaralı Muhasbe-i Vilâyet-i, s. (metin) 611. 612. 619, 626. 627. 659. 636. 652, 668. 672)             Bölgede idarî birim olarak Sorgun'a 1530 yıllarına ait kayıtlarda rastlamaktayız. ( 387 Numaralı Muhâsebe-i Vilâyet-i, s. 471)              Bu yıllarda Sorgun, Zile Kazasına bağlıdır. 1558 yıllarında ise Sorgun, Bozok sancağına bağlı olarak görünmektedir.  Bu tarihlerde Bozok Sancağı, Bozok Kazası ve Akdağ Kazası olmak üzere iki kazadan müteşekkil olup; Sorgun, Bozok Kazasının altı nahiyesinden birisi idi. (F. Sümer, Bozok, s. 325.)             O tarihteki Sorgun Nahiyesi, aşağı yukarı bugünkü Sorgun kazasının sınırlarını kapsamaktaydı.  Bölgedeki ekinliklerin çoğunluğu, Kızılkocalı, Zakirlü, Ağcalu ve Çongar oymakları ile bu oymakların obalarına aitti. (F. Sümer, Bozok, s. 325.)             Bozok Sancağının idarî bir birimi olarak Sorgun, tarih içerisinde yapılan idarî değişiklikler doğrultusunda bazen kaza, bazen de nahiye statüsünde günümüze kadar varlığını sürdürmüştür.  Tanzimat sonrası yapılan idarî düzenlemelerde nahiye yapılan Sorgun, 1926' yeniden ilçe oldu. (Yurt ansiklopedisi, X, s. 7651)               Bu günkü kaza merkezinin eski adı Köhne-i Kebir iken mezkur tarihten itibaren ilçenin adıyla anılır olmuştur.