Osmanlı arşiv belgelerinde Çakırhacılı (Çakır Hacılu, Çakır, Çakırlar) ismi, bir Yörükan Taifesinden Cemaat adı olarak karşımıza çıkmaktadır. (1) 1530 yıllarında (Kanuni dönemi- 1520-1566) Bölgede yapılan idari yapılanma sonucu; Çakır Hacılu cema’ati, Bozok kazası Ağcalu kabilesine bağlıdır. Köylerin teşekkülünde etkili olan ana kabile ve cemaatlerden birisi de Ağcalu kabilesidir. Yurt tuttuğu mezralar, hane sayısı ve senelik vergileri şöyledir: (2)
Cema’at-i Çakır Hacılu
Hane : 11 Hasıl : 1660
Mezra-ı Geycek Sazı Hasıl : 1400
Mezra-ı Kamışlıca Hasıl : 700
Mezra-ı Davullu Kışla Hasıl : 200
Mezra-ı Çamurlu Hasıl : 200
Cema’at-i Çakır Hacılu-ı Diğer
Hane : 59 Hasıl : 6895
Mezra-ı Üç Donuz Hasıl : 200
Mezra-ı Ark-ı Çakır Hacı Oğlu Hasıl : 1000
Sorkun’un H. 983/M.1575-76 yılında varlığı bilinen toplam 11 köyün içerisinde Çakırhacılu olmadığına göre, 1575'li yıllarda "Çakır Hacılu" adında bir köyün henüz kurulmadığı muhtemeldir. (3)
Çakır Hacılu köyü ile ilgili ayrıntılı arşiv kaynağına H. 1260 (Miladi 1844-1845) yıllarına ait "Temettuat Defteri"nde rastlamaktayız.
Verilen bilgiye göre; o tarihlerde 8 hane olan köyde yaşayan hane sahiplerinin ödedikleri vergiler ayrı ayrı belirtilmektedir.
Köyün 1 numaralı hanesi İlyas oğlu Osman Kahya olup ödediği vergi 2101 kuruştur. Köyün en az vergi ödeyeni ise Hane 7’de oturan Kürd oğlu Mehmed senede 200 kuruş vergisi vardır. (4)
Sivas Eyaletinin Havi Olduğu Kazalardan Bozok Sancağı Kaymakamlığı Dahilinde Ka’in Kızılkoca Kazasına Tabi Çakır Hacılı Karyesinde Mukim Olan Ahali-i İslamın Emlak ve Arazi ve Temettu’at Defteridir.
Hane 1 Numaro 1
Karye-i Mezbure Sakinesinden İlyas oğlu Osman Kahya’nın Temettu’: 2101
Hane 2 - Manşin (Menteş) oğlu İbrahim Temettu’: 893
Hane 3 - Manşin oğlu Nasuh Temettu’: 558
Hane 4 - Manşin oğlu Mükerrem Temettu’: 883
Hane 5 - Manşin oğlu Yusuf Temettu’: 1789
Hane 6 - Emir Ahmed oğlu Mehmed Temettu’: 295
Hane 7 - Kürd oğlu Mehmed Temettu’: 200
Hane 8 - Manşin oğlu Mehmed’in Temettu’: 984
MÜHÜR: İmam-ı Der-Karye-i Çakır HacıluKuruluşu
Ne zaman kurulduğu bilinmemekle birlikte, anlatılan rivayete göre; ilk kurucularının Menteş Oğulları (arşiv kayıtlarında Manşin geçmektedir) sülalesi olduğu da söylenmektedir.
Bu köylü olan Prof. Dr. Mustafa İlbaş’ın özel notlarından aldığımız bilgiye göre; ”Köyün 1 numaralı hanesinde yaşayan İlyas oğulları (1740- 1800) önceleri Paşaköy’de yaşamışlar. İlyas Koca torunlarından Molla İsmail namı diğer Karafakı’nın gümüzdeki Çakırhacılı köyüne yeni yerleşim olan Koca Menteş adında bir dostu ve arkadaşı vardı. Ve köyün etrafı boş idi. Koca Menteş, Karafakı’ya buraya gelerek köyü kurmalarını teklif etti. Bunun üzerine ailesini, malını, develerini alıp bu yöreye geldi. Ve Koca Menteş (Köyde halen yaşayan Hurşut Parlakların dedeleri) nin atası Çakırhacı ismini köye ad olarak verdiler.