Sofralar kurulur tüm konuklar doyurulur.gönül sevinci ve mutluluğu halkla paylaşılır.   Mehmet Rauf'un  "EYLÜL" adlı romanı da ünlüdür.Eylül ayı üzerine öyküler, türküler,masallar, insan isimleri,ninniler ve şiirler de  bulunmaktadır.“Eylülde aşk, eylülde acı, eylülde yalnızlık zordur,/Eylülde her şey zordur, ben eylülü onun için severim…”Diyen şair gibi eylülde her şey zor ve güzeldir. Eylülün ilk günlerini yaşıyoruz, bir başka deyişle hazan mevsiminin başlangıcını. Günler kısalmaya başladı, gittikçe daha da kısalacak. Yaz günlerinin o kavurucu sıcakları yerini tatlı bir serinliğe terk ediyor yavaş yavaş. Doğa bir başka bahara kadar vedaya hazırlanıyor; sarının, kızılın her tonu sarıyor evreni, yapraklar rüzgarların peşi sıra koşturup duruyor. Yani eylül hüzünlerin ve ayrılıkların ayı…  Bu nedenle de edebiyatçılara, şairlere ilham kaynağı olmuş hep…İlk defa 1900-1901 yılları arasında Servet-i Fünûn dergisinde tefrika edilen Eylül'ün kitap halinde ilk baskısı 1901 yılında yapılmıştır. Mehmet Rauf'un en önemli eseri olan Eylül, zamanının ilk psikolojik romanı olarak kabul edilir.Romanda, Suad, Süreyya ve Necib üçlüsü arasındaki aşk-sadakat-evlilik üçgeninde, bu insanların ruhsal çözümlemesi yapılmıştır. 9 Eylül 1922'de İzmir'e giren ve müstevli düşmanı denize döken Mustafa Kemal Paşa ve  orduları tarihin altın sayfalarında yerlerini almışlardır. 9 Eylül - Halk Fırkası doğuyor.Lozan Antlaşması’nın kabulü nedeniyle Meclis’te baş gösteren yoğun tartışmalar üzerine Mustafa Kemal, İzmir’in kurtuluşunun yıldönümü olan 9 Eylül 1923’te, “9 Umde” adı verilen siyasi programı ilan etti ve iki gün sonra İçişleri Bakanlığı’na verilen bir dilekçeyle kendisine bağlı milletvekillerinden oluşan Halk Fırkası’nı kurdu.