Yahya Aksoy
Köşe Yazarı
Yahya Aksoy
f
 

YOZGAT’ IN KÜLTÜREL ZENGİNLİĞİ

YOZGAT’ IN KÜLTÜREL ZENGİNLİĞİ           Yahya Aksoy Anadolu’ yu yurt tutan Oğuz ve Türkmen boyları, Bozok Yaylası’ nın tarım ve hayvancılığa elverişli topraklarına yerleştiler. Bütün kültürel değerlerini bu topraklarla birleştirerek günümüze ulaştılar ve geleceğe de  bu değerlerini koruyup geliştirerek akacaklar. En büyük kültür yapısı toprağın işlenmesi ve üretimdir. Ekip-biçmek, hayvan yetiştirmek, canlı ve cansız nesnelerle bütünleşmek en eski bir kültür değeridir. Atlarla, öküzlerle ve mandalarla toprağı işleyen insanımız, yeni teknik araçlarla yaşamına ivme kazandırmış bulunmaktadır. Dünyadaki gelişmeleri izleyen  ve onları alarak uygulamaya koyan insanlar, ilerlerler.  Kapalı  sanayi ve ekonomi,  toplumu çağın gerisine iter.  Sonunda da  torunları,’Dedelerimiz koruk üzüm yediler,  bizlerin  dişleri kamaştı’ sözünü söylemek zorunda kalırlar. Yozgat insanında köklü olarak toprak sevgisi, toprak tutkusu vardır. Bu özellik genellikle tüm insanlarda da böyledir. Kimi zaman toprağa çok düşkün olan  ve toprağını genişletmek isteyen insanlar için  halk arasında,’Gözünü bir avuç toprak doyursun’  veya’ Gözünü toprak doyursun’ sözü kullanılır. ‘Benim sadık yarim kara topraktır’ diyen büyük ozan Veysel, toprakla insan ilişkisini en güzel bir şekilde ifade etmiştir. Yozgat insanının söz zenginliği, öz zenginliğinden gelir. Sözlü kültür geleneğimizin  özgün kaynakları olan ağıtlar,  maniler, türküler, destanlar, halk sözleri, halk şiirleri, halk masalları ve öyküleri de bunu kanıtlamaktadır. Yozgat ve yöresinin bu özelliğini kitaplaştıran değerli araştırmacılar olmuştur. Bunları kutlamak gerekir. Bu tür çalışmaları daha da büyüterek kültür dünyamıza sunmak, en büyük  hizmet olacaktır. Bu değerli sözlü kültür kaynaklarımız  derlense, her köy için  ayrı ayrı kitaplar çıkarılabilir. Bu tür zenginlikler,  maddi zenginliklerden daha büyük ve kalıcı olmaktadır. Gelenek ve görenekler, düğün, bayram, ölüm ve mezar adetleri yanında yerleşim yerleri, konut yapımı, konuk odaları, su değirmenleri, cirit, güreş gibi kültür değerlerinde de  Yozgat’ ta özgün bir yapı  yaşatılmakta ve korunmaktadır. Düşünce zenginliği gönül ve fikir zenginliğini üretim çeşitliliği ve  zenginliği izler. İnsan ve toplumu tümüyle kucaklayan  sıcak, duygusal, içten ve toplumsal bir anlayış, bu yörede her zaman var olmuştur. Bu yöresel zenginliği korumak ve geliştirmekle ulusal kültür değerlerimizi zenginleştirip katkılar sağlamış olmaktayız. Doğal tarımsal ürünler gibi,  özgün kültür değerlerimizin tadı da başkadır. Toplumsal dinamizmi  ve gelişmeyi besleyen  bu iki kaynağın değeri bilinmeli, yeni kuşaklar da bu anlamda bilinçlendirilmelidir. Bilgiden bilince uzanan toplumlar, sarsılmaz ve yıkılmazlar.
Ekleme Tarihi: 23 Kasım 2022 - Çarşamba

YOZGAT’ IN KÜLTÜREL ZENGİNLİĞİ

YOZGAT’ IN KÜLTÜREL ZENGİNLİĞİ        

  Yahya Aksoy

Anadolu’ yu yurt tutan Oğuz ve Türkmen boyları, Bozok Yaylası’ nın tarım ve hayvancılığa elverişli topraklarına yerleştiler. Bütün kültürel değerlerini bu topraklarla birleştirerek günümüze ulaştılar ve geleceğe de  bu değerlerini koruyup geliştirerek akacaklar.

En büyük kültür yapısı toprağın işlenmesi ve üretimdir. Ekip-biçmek, hayvan yetiştirmek, canlı ve cansız nesnelerle bütünleşmek en eski bir kültür değeridir.

Atlarla, öküzlerle ve mandalarla toprağı işleyen insanımız, yeni teknik araçlarla yaşamına ivme kazandırmış bulunmaktadır.

Dünyadaki gelişmeleri izleyen  ve onları alarak uygulamaya koyan insanlar, ilerlerler.  Kapalı  sanayi ve ekonomi,  toplumu çağın gerisine iter.  Sonunda da  torunları,’Dedelerimiz koruk üzüm yediler,  bizlerin  dişleri kamaştı’ sözünü söylemek zorunda kalırlar.

Yozgat insanında köklü olarak toprak sevgisi, toprak tutkusu vardır. Bu özellik genellikle tüm insanlarda da böyledir.

Kimi zaman toprağa çok düşkün olan  ve toprağını genişletmek isteyen insanlar için  halk arasında,’Gözünü bir avuç toprak doyursun’  veya’ Gözünü toprak doyursun’ sözü kullanılır.

‘Benim sadık yarim kara topraktır’ diyen büyük ozan Veysel, toprakla insan ilişkisini en güzel bir şekilde ifade etmiştir.

Yozgat insanının söz zenginliği, öz zenginliğinden gelir. Sözlü kültür geleneğimizin  özgün kaynakları olan ağıtlar,  maniler, türküler, destanlar, halk sözleri, halk şiirleri, halk masalları ve öyküleri de bunu kanıtlamaktadır.

Yozgat ve yöresinin bu özelliğini kitaplaştıran değerli araştırmacılar olmuştur. Bunları kutlamak gerekir. Bu tür çalışmaları daha da büyüterek kültür dünyamıza sunmak, en büyük  hizmet olacaktır. Bu değerli sözlü kültür kaynaklarımız  derlense, her köy için  ayrı ayrı kitaplar çıkarılabilir. Bu tür zenginlikler,  maddi zenginliklerden daha büyük ve kalıcı olmaktadır.

Gelenek ve görenekler, düğün, bayram, ölüm ve mezar adetleri yanında yerleşim yerleri, konut yapımı, konuk odaları, su değirmenleri, cirit, güreş gibi kültür değerlerinde de  Yozgat’ ta özgün bir yapı  yaşatılmakta ve korunmaktadır.

Düşünce zenginliği gönül ve fikir zenginliğini üretim çeşitliliği ve  zenginliği izler. İnsan ve toplumu tümüyle kucaklayan  sıcak, duygusal, içten ve toplumsal bir anlayış, bu yörede her zaman var olmuştur.

Bu yöresel zenginliği korumak ve geliştirmekle ulusal kültür değerlerimizi zenginleştirip katkılar sağlamış olmaktayız.

Doğal tarımsal ürünler gibi,  özgün kültür değerlerimizin tadı da başkadır. Toplumsal dinamizmi  ve gelişmeyi besleyen  bu iki kaynağın değeri bilinmeli, yeni kuşaklar da bu anlamda bilinçlendirilmelidir.

Bilgiden bilince uzanan toplumlar, sarsılmaz ve yıkılmazlar.

Yazıya ifade bırak !
Okuyucu Yorumları (0)

Yorumunuz başarıyla alındı, inceleme ardından en kısa sürede yayına alınacaktır.

Yorum yazarak Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve sorgunmedya.com sitesine yaptığınız yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan tüm yorumlardan site yönetimi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Sitemizden en iyi şekilde faydalanabilmeniz için çerezler kullanılmaktadır, sitemizi kullanarak çerezleri kabul etmiş saylırsınız.