SORGUNDAKİ KARA ELMAS’IN HİKAYESİ
Uzun Mehmet’in Zonguldak Ereğli'de ilk kez taşkömürünü bulmasından bugüne tam193 yıl geçti. Uzun Mehmet'in döneminden bugüne... Madencilik sektöründe kazalar, ölümler birbirini kovaladı.
Kömür deyince Zonguldak’ta Uzun Mehmet, Sorgun’da da Demirci Ahmet Usta hikayesi anlatılır.
Yıl 1957. Sorgun’un nüfusu üç –üç bin beş yüz civarında. Ahmet Usta Karşıyaka Mahallesi’ndeki evinin bahçesine bir su kuyusu açtırır. Kuyudan çıkan suyla beraber, siyah kis gibi toprak parçasıyla karşılaşır.
“Acaba bu kömür müdür” diye merak edip anlayanlara gösterir.
Bu işten anlayanlar Ahmet Usta’yı korkuturlar:
-Aman Ahmet Usta başına belayı satın alma. Yarın Devlet duyar, buradan kömür çıkarmak için evini barkını yıkar. Dur durduğun yerde, derler.
Kömür işi böylece kapanır.
Beş yıl sonra yıl 1962. Bu sefer Ahmet Usta’nın komşusu Sündüs kadın bir su kuyusu açtırır. Yedi metrede hem su, hem de kömürü bulurlar.
Birkaç parça kömür çıkarıp orada yakarlar.
Kömürün hikayesinin devamını şöyledir:
O kuyuda çalışan işçinin biri Refik Çetin’in otelde kalmaktadır. Kömürü Refik Çetin ve arkadaşlarına bu işçi göstermiş, onlar da ruhsat talebinde bulunmuşlardır.
Erol Çetin, babası ve yakınları otel önünde otururlarken Ethem’in Zekeriya elinde bir parça kömürle gelir:
-Bakın Karşıyaka’da kömür bulunmuş, der.
Refik çetin, kömür parçasını alır, yola fırlatır önemsemez gibi yapar:
-Böyle kömür mü olur birader. Bu kömür değil, taş. der.
Erol Çetin uyanıklık yapar. O akşam hemen Yozgat’a gider. Sabah erkenden “Linyit Kömürü maden sahası ruhsatı” talebinde bulunur. İlçenin güneyinden geçen yolun güney kısmı için 1962/ 371 ruhsat no ile bu talep karşılanır.
Aynı gün İhsan Çetin ve arkadaşları da ruhsat için başvuru yaparlar.
İhsan Çetin ve beraberindekiler Karşıyaka Cami’nin yakınında bir desendere açarak kömür çıkarmaya başlarlar.
Kömür mahkemelik olur.
Mahkemeyi 11.03. 1963 tarihinde Erol Çetin ve arkadaşları Refik çetin, Hamdi Ünal ve Osman Akpınar kazanır.
Çok zor şartlar altında bir müddet kömür çıkarıp satarlar.
Daha sonra bu dört ortak 10.02.1965 tarihinde ton başı iki buçuk liraya Yeni Çeltek Kömür İşletmesi’ne haklarını devrederler.
Demirci Ahmet Usta’dan günümüze uzanan bir serüveni olan linyit kömürünün bulunmasıyla Sorgun’un kaderi de değişmektedir.
Eski ismi Köhne- Köhne-i Kebir olan bu yerleşim yeri şehirleşmeye başlar.
Sorgun büyür 3 mahalleden 14 mahalleye çıkar. Nüfusu da elli bini geçer.
Grizu patlamaları, ocağı su basması, göçükler olur. Ölümler, yaralanmalar...
Önce Bilfer, sonra Madsan şimdi de Savana olarak geçen kömür işletmesinde 1995 yılında 37 işçi madende grizu patlamasında şehit olur.
Ayrıdan köyündeki Doğan Madenciliğin çalıştırdığı işletmeyi de sayarsak adeta Sorgun bir kömür havzasıdır.
Gelelim bugüne.
Bugün Yeni Çeltek Kömür işletmesi yeraltı çalışmasını durdurmuş, tamamen açık işletmeye geçmiştir.
Eski kömür ocağı tamamen kapatıldı.
Küçükköhne yolu üzerindeki kömür işletmesi devam ediyor.
İlçemizdeki linyit kömürü ile adeta halkımızın kaderi kesişmiş.
Kömür çıkınca o tarihten bugüne Sorgun’un kaderi de değişmiş.
Günümüzün KARA ELMAS’ı taşkömürü tozu ile karılmıştır gariban Sorgunlunun alın teri…