Durali Doğan
Köşe Yazarı
Durali Doğan
b
 

ANSİKLOPEDİK YOZGAT YEREL SÖZLÜK

Milli kültürümüzü ayakta tutan ve onu nesilden nesile aktaran, aynı zamanda bir köprü vazifesi gören yerel kültürümüzle ilgili kitaplar çok önem arz ediyor. Bugüne kadar Yozgat’la ilgili, daha çok halk kültürü alanında sayısız kitap yayımlandı. Bu alanda son çıkan kitaplardan birisi de hemşehrimiz Eğitimci- Yazar Cihat Erol’un “Ansiklopedik Yozgat Yerel Sözlük” adlı kitabı oldu. Önce Cihat Erol kim ondan bahsedeyim kısaca. Cihat bey benim meslektaşım. Türk Dili ve Edebiyatı öğretmeni. Çalışkan, gayretli, dürüst bir kardeşimiz. Sorgun’un Yaycılar köyü doğumlu (1958) Ders kitapları, yardımcı kitaplar konusunda çalışmaları oldu. Emekli olduktan sonra Yozgat halk kültürüyle ilgili çalışmalarını yoğunlaştırdı. Cihat beyin bu kitabı, alanında Yozgat’ta bugüne kadar yapılan çalışmaların en kapsamlısı Büyük boy, 440 sayfalık eser Yozgat’ta kullanılan yöresel kelimelerin toplandığı muhtevalı bir çalışma olmuş. Yöresel yemekler, düğün adetleri, çocuk oyunları ve köy hayatı gibi gerçek hayattan da kesitler verilerek kelimeler ansiklopedik olarak anlamlandırılmış. Kitabının önsözünde “Üzerinde çalıştığım, asırların birikimi olan söz varlıklarımız Türk halkının duygu, düşünce eleğinden geçerek sade bir dille, öz bir şekilde sözcük, deyim ve atasözü olarak ortaya çıkmıştır.” Diyen yazar Yozgat ağız özelliklerini de açıklamış kitabında. Yozgat ağzı denilince “haşat oluyom, norüyon” gibi söyleyişler gelir akla. Bunlar başta olmak üzere yazar derlemelerinde kelimelerin anlamlarını da vermiş. -Dembesek: Konuşması ve hareketleri yadırganan kişi. Şaşkın, dengesiz… -Derneştirmek: Darmadağınık duran şeyleri bir araya toplayıp düzene sokmak. Ekemiş, elevay, emişik, eşgi, evecen, farimek, gubaşmak, gahrimen. Yerel kelimelerin kullanıldığı mani örnekleri de var: Gasavet: Kaygı sıkıntı. Eriği dikme yarım Dikip de sökme yârim Er geç ben seninim Gasavet çekme yârim Her söz varlığının, deyimin ardından bu sözlerin hikayeleri, neden öyle söylendiğine dair öyküleri de akıcı bir dille anlatılmış. Bu yolla kitap ilgiyle okunur hale getirilmiş. Kitabı okurken eski dünyalara, geçmişe duygulu bir yolculuk yapıyorsunuz. Görücü: Görücü usulü evlenme. Yazar bu kelimenin anlamını verdikten sonra “Görücü usulüyle evlenme” geleneğini de detaylıca anlatmış. Hüşgü, kelete, kurtük, kürtün, mılcımak, namıssız, nodul, sıvazlamak, tamtahır, pantul, tummah, yelikmek… Bu örnekleri çoğaltabiliriz… Bizi biz yapan değerler yerel kültürümüzde saklı. Yerel kültürümüze sahip çıkmakla ancak evrensel kültüre ulaşırız. Cihat Hocam bu kitaba büyük emek vermiş… Emeğine de değmiş. Kitabı, yazarın 0505 376 0115 numaralı telefonundan temin edebilirsiniz.  Türk kültürüne, kütüphanemize böyle bir eser kazandırdığı için teşekkür ve Tebrikler imi sunuyorum... Eline, emeğine, gönlüne sağlık sevgili Hocam...
Ekleme Tarihi: 20 Eylül 2022 - Salı

ANSİKLOPEDİK YOZGAT YEREL SÖZLÜK

Milli kültürümüzü ayakta tutan ve onu nesilden nesile aktaran, aynı zamanda bir köprü vazifesi gören yerel kültürümüzle ilgili kitaplar çok önem arz ediyor.

Bugüne kadar Yozgat’la ilgili, daha çok halk kültürü alanında sayısız kitap yayımlandı.

Bu alanda son çıkan kitaplardan birisi de hemşehrimiz Eğitimci- Yazar Cihat Erol’un “Ansiklopedik Yozgat Yerel Sözlük” adlı kitabı oldu. Önce Cihat Erol kim ondan bahsedeyim kısaca.

Cihat bey benim meslektaşım. Türk Dili ve Edebiyatı öğretmeni. Çalışkan, gayretli, dürüst bir kardeşimiz. Sorgun’un Yaycılar köyü doğumlu (1958) Ders kitapları, yardımcı kitaplar konusunda çalışmaları oldu. Emekli olduktan sonra Yozgat halk kültürüyle ilgili çalışmalarını yoğunlaştırdı.

Cihat beyin bu kitabı, alanında Yozgat’ta bugüne kadar yapılan çalışmaların en kapsamlısı

Büyük boy, 440 sayfalık eser Yozgat’ta kullanılan yöresel kelimelerin toplandığı muhtevalı bir çalışma olmuş. Yöresel yemekler, düğün adetleri, çocuk oyunları ve köy hayatı gibi gerçek hayattan da kesitler verilerek kelimeler ansiklopedik olarak anlamlandırılmış.

Kitabının önsözünde “Üzerinde çalıştığım, asırların birikimi olan söz varlıklarımız Türk halkının duygu, düşünce eleğinden geçerek sade bir dille, öz bir şekilde sözcük, deyim ve atasözü olarak ortaya çıkmıştır.” Diyen yazar Yozgat ağız özelliklerini de açıklamış kitabında.

Yozgat ağzı denilince “haşat oluyom, norüyon” gibi söyleyişler gelir akla. Bunlar başta olmak üzere yazar derlemelerinde kelimelerin anlamlarını da vermiş.

-Dembesek: Konuşması ve hareketleri yadırganan kişi. Şaşkın, dengesiz…

-Derneştirmek: Darmadağınık duran şeyleri bir araya toplayıp düzene sokmak.

Ekemiş, elevay, emişik, eşgi, evecen, farimek, gubaşmak, gahrimen.

Yerel kelimelerin kullanıldığı mani örnekleri de var:

Gasavet: Kaygı sıkıntı.

Eriği dikme yarım

Dikip de sökme yârim

Er geç ben seninim

Gasavet çekme yârim

Her söz varlığının, deyimin ardından bu sözlerin hikayeleri, neden öyle söylendiğine dair öyküleri de akıcı bir dille anlatılmış. Bu yolla kitap ilgiyle okunur hale getirilmiş.

Kitabı okurken eski dünyalara, geçmişe duygulu bir yolculuk yapıyorsunuz.

Görücü: Görücü usulü evlenme.

Yazar bu kelimenin anlamını verdikten sonra “Görücü usulüyle evlenme” geleneğini de detaylıca anlatmış.

Hüşgü, kelete, kurtük, kürtün, mılcımak, namıssız, nodul, sıvazlamak, tamtahır, pantul, tummah, yelikmek…

Bu örnekleri çoğaltabiliriz…

Bizi biz yapan değerler yerel kültürümüzde saklı.

Yerel kültürümüze sahip çıkmakla ancak evrensel kültüre ulaşırız.

Cihat Hocam bu kitaba büyük emek vermiş… Emeğine de değmiş.

Kitabı, yazarın 0505 376 0115 numaralı telefonundan temin edebilirsiniz.

 Türk kültürüne, kütüphanemize böyle bir eser kazandırdığı için teşekkür ve Tebrikler imi sunuyorum...

Eline, emeğine, gönlüne sağlık sevgili Hocam...

Yazıya ifade bırak !
Okuyucu Yorumları (0)

Yorumunuz başarıyla alındı, inceleme ardından en kısa sürede yayına alınacaktır.

Yorum yazarak Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve sorgunmedya.com sitesine yaptığınız yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan tüm yorumlardan site yönetimi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Sitemizden en iyi şekilde faydalanabilmeniz için çerezler kullanılmaktadır, sitemizi kullanarak çerezleri kabul etmiş saylırsınız.