YALAN DOLAN
Yahya Aksoy
11.yy’da “Kutadgu Bilig-Mutlu eden bilgi kitabını yazarak devrin Karahanlı hükümdarına sunan ve “has hâcip”başdanışman unvanı ile sarayda görev alan Balasagun’lu Yusuf,devlet yönetenlere çok önemli düşüncelerle yön vermiştir.Eserinin bir yerinde şunları söylemekte:
“Tanrı insanı yarattı ve seçip yükseltti; ona erdem, bilgi,akıl ve anlayış verdi.Gönül verdi.Ona bilgi verdi ve insan yükseldi,ilerledi…
Zekâ ve bilgiye tercüman olan dildir.İnsan ,dil ile kıymetlenir ve kut (baht ve mutluluk) bulur;yine insanı kıymetten düşüren de dildir,dili yüzünden başı bile gider insanın.Dil bir arslan gibidir,kapının önünde yatar,dikkat et,ey ev sahibi,başını yemesin…. Ağzından yakışıksız söz kaçırma. Söz bilerek söylenirse bilgi sayılır.Sen de sözü sırasında ve az söyle….
Eğer bir gün halkı idare etme durumuna gelirsen,işinle ve sözünle,her zaman iyilik et.Hayat bir sermayedir bunun kârı iyiliktir.”
Tarihi İpek Yolunda Halk Kültürü Araştırmalarına 1992 ve sonrasında gittiğimiz zaman Balasagun’a da uğrayarak çok değerli bilgi ve belgeleri Kültür Bakanlığı arşivlerine kazandırmanın mutluluğunu ifade ederken ,en önemli yazılı kaynakları bizlere armağan edenlere de şükranlarımızı sunmalıyız.
Oğulcuk Köyü bilgesi rahmetli Hacı Yusuf amcadan gençliğimizde şunları işitmiştim:
“Yalan dolanla hayat geçmez,yalancının mumu yatsıya kadar yanar,sabah olur güneş doğar,yalancıyı boğar.”
Toplumsal sorunlara şiirle ışık tutan ünlü şair dostum rahmetli Şemsi Belli “Hepinizden Davacıyım İnsan “ şiirinin bir bölümünde şunları söylemekte:
“Başınızdan davacıyım insanlar
Başınızı bâzan bir paket sigaraya
Bazen bir ekmek parasına sattınız
Doğmamış torunlarınız size küfretti
Sevdiniz aldattınız
Başınızdan davacıyım insanlar.
Dilinizden davacıyım insanlar
Diliniz ki,
Tanrı’yı inkâra cür’t edebilecek kadar hür
Bugün göklere çıkardığını
Yarın yerlerde süründürür
Dilinizden davacıyım insanlar.”
Bu örnekler ve birçok özdeyiş bize yalan söylemenin insana yakışan bir davranış olmadığını anlatsa da dünya yalan dolanla dönüyor.Elin oğlu yalancıyı kapı dışarı ederken ülkemizde yalancı baş üstünde tutuluyor.
Her alanda yönetici olarak görev alanlar başta olmak üzere tüm insanlar bin yıl önce yazılmış Yusuf Has Hâcip’in Kutadgu Bilig-Mutlu eden bilgi eserini mutlaka okumalıdırlar.