Yahya Aksoy
Köşe Yazarı
Yahya Aksoy
f
 

YÖRÜKLER

                YÖRÜKLER                 ”Erisin dağların karı erisin/Akan seller düz ovayı bürüsün/Türkmen ili yaylasına yürüsün/Mor kuzular melesin de gidelim.”                             Karacaoglan"Kimiz,kimleriz,nereye gideriz ?-Gauguin-"Yörük at yemini kendi çıkarar." Yörük özdeyişi"Yarın ne yapacağımızı değil,kimliklerimizi öğrenmek için ,arayıp inceleriz tarihi." Leszek Kolakowski( Güvenç-Türk Kimliği)Göçebe toplulukları,doğa ve tarih gerçeği ortaya koymakta,toplum şekillenmekte. Kışın ve yazın yaşanan koşullara göre hayatlarına yön ve şekil veren konar- göçer  insanlar, "kışla-kışlak" ve "yayla-yaylak" kavramlarını yaratarak kültürümüze renk ve  ekonomimize değer katmışlardır. Mert,üretken,dinamik, güçlü,koruyucu, geleneksel ve yaratıcıdırlar.Toplumsal ve tarihsel süreçler öncesinin doğal bir verisi sayılması gereken  iklim ve bitki örtüsü koşullarına uyarlanma  sonucu, göçebe otlatıcıların,özellikle atlı göçebelerin  ana yurdu Orta Asya stepleri olmuştur.                 Orta Asya'nın tarihteki rolü,tarihi İpek Yolu'na ve Türk Dünyasına damgasını vurmuştur. Orta Asya'dan kalkan büyük göç dalgaları sonucunda 11.yüzyılda Anadolu Oğuz yurdu  olmuştur. Oğuzların tamamına Türkmen denilmiş, Oğuz boylarından göçebe olanlara  yörük Oğuz ve yerleşen,oturukluğa geçen  Oğuzlara da  Türkmen   denilmiştir. Bu konularda İbn Haldun'dan, Radloff'a, Dede Korkut'a, Evliya Çelebi'ye,H.Zübeyir Koşay'a,İ.Habib Sevük'e, Şerafettin Turan'a,Ş.Aziz Kansu'ya,P.Nail Boratay'a,İlhan Başgöz'e, Bozkurt Güvenç'e,Atilla Erden'e ve günümüze uzanan süreçte çok çeşitli kaynakta  araştırmalara, tahlil ve  yorumlara yer verilmiştir...Horasan yoluyla  göç dalgalarıyla Anadoluya gelen Yörükler, Oğuz boylarındandır.Güney Anadolu ve Ege'den Akdeniz'e ve  Rumeli'ye kadar uzanarak hayvancılıkla yaşamlarını sürdürmüşlerdir. Ayrıca özgün müzikleri, gelenekleri, atları,develeri, çadırları , halk oyunları,giysileri, yemekleri,ağıtları,türküleri,sanatları ve yaratıcılıkları ile halk kültürüne renkli, ahenkli üstün değerler katmışlardır.  Kaşgarlı Mahmut'a göre, savaşlara ve göçlere katılmayan Oğuzlara,göçebe Oğuzlar, Oğuz dilinde "yatık" demişlerdir.                 Ata sözleri ve deyişler de bize ışık tutmaktadır."Türk doyunca acıkacağını,acıkınca  doyacağını bilmez."Orhon YazıtlarıBazı kaynaklarda yörük şöyle tanımlanmakta:" Anadolu'ya daha önce gelen konar-göçerlere,halkın sonradan verdiği bir addır.  Anadolu ve Rumeli'de göçebe hayatı yaşayan ve geçimlerini hayvancılık yaparak sağlayan Türkmenlere " yörük" adı verilmiştir.                 "Sahi, neden utanmışız acaba,atalarımızın göçebe oluşundan."Demirtaş CeyhunOğuz geleneğinde, yakın ailelerin birliğine KABİLE- SOY,soyların birliğine OBA,obaların birliğine OYMAK,oymakların birliğine BOY,boyların birliğine İL yani devlet adları verilmiştir."geleneklerimizden dolayı (bizde)/Herkes bilir kim olduğunu !-Damdaki Kemancı-Bu alanda önemli çalışmalara ve eserlere imza atan Ali Rıza Yalkın, görsel alanda "Türkmen kadınlarının fes,Yörük kadınlarının ise tepelik" taktıklarını ifade eder. Selahattin Çetintürk,"Yörük'ün öncelikle hukuksal bir terim olduğunu vurgular ve devlet kayıtlarında tekrarlana tekrarlana yerleşmiş olsa gerektiğini"belirtir.Kayıtlarda,"konar-göçer"lik,"göçerlik, yörüklük" açıklaması yer alır. 25-26 Nisan 1994'de Antalya'da, Kültür Bakanlığı HAGEM Genel Müdürlüğü Genel Müdürü olarak yakın ilgi ve gayretlerimle  Akdeniz Üniversitesi işbirliğinde yapılan "I.Akdeniz Yöresi Türk Toplulukları Sosyo-Kültürel yapısı Sempozyumu-YÖRÜKLER " açılışında, Prof.Dr. Çetin Yetkin şöyle demiştir:"... Bugün Anadolu'da yaşayan ve değişik adlarla anılan ya da değişik mezheplerde olan Türk insanı,özünde, Asya'da temelleri atılmış ve Türk'e özgü ortak davranış biçimlerini,inançlarını, duygularını sürdürmektedir.Kanımca bu gerçek, ulusal bütünlüğümüzün ne denli olduğunun en kesin kanıtıdır...”
Ekleme Tarihi: 20 Temmuz 2022 - Çarşamba

YÖRÜKLER

                YÖRÜKLER

                ”Erisin dağların karı erisin/Akan seller düz ovayı bürüsün/Türkmen ili yaylasına yürüsün/Mor kuzular melesin de gidelim.”            

                Karacaoglan"Kimiz,kimleriz,nereye gideriz ?-Gauguin-"Yörük at yemini kendi çıkarar." Yörük özdeyişi"Yarın ne yapacağımızı değil,kimliklerimizi öğrenmek için ,arayıp inceleriz tarihi." Leszek Kolakowski( Güvenç-Türk Kimliği)Göçebe toplulukları,doğa ve tarih gerçeği ortaya koymakta,toplum şekillenmekte. Kışın ve yazın yaşanan koşullara göre hayatlarına yön ve şekil veren konar- göçer  insanlar, "kışla-kışlak" ve "yayla-yaylak" kavramlarını yaratarak kültürümüze renk ve  ekonomimize değer katmışlardır. Mert,üretken,dinamik, güçlü,koruyucu, geleneksel ve yaratıcıdırlar.Toplumsal ve tarihsel süreçler öncesinin doğal bir verisi sayılması gereken  iklim ve bitki örtüsü koşullarına uyarlanma  sonucu, göçebe otlatıcıların,özellikle atlı göçebelerin  ana yurdu Orta Asya stepleri olmuştur.

                Orta Asya'nın tarihteki rolü,tarihi İpek Yolu'na ve Türk Dünyasına damgasını vurmuştur. Orta Asya'dan kalkan büyük göç dalgaları sonucunda 11.yüzyılda Anadolu Oğuz yurdu  olmuştur. Oğuzların tamamına Türkmen denilmiş, Oğuz boylarından göçebe olanlara  yörük Oğuz ve yerleşen,oturukluğa geçen  Oğuzlara da  Türkmen   denilmiştir. Bu konularda İbn Haldun'dan, Radloff'a, Dede Korkut'a, Evliya Çelebi'ye,H.Zübeyir Koşay'a,İ.Habib Sevük'e, Şerafettin Turan'a,Ş.Aziz Kansu'ya,P.Nail Boratay'a,İlhan Başgöz'e, Bozkurt Güvenç'e,Atilla Erden'e ve günümüze uzanan süreçte çok çeşitli kaynakta  araştırmalara, tahlil ve  yorumlara yer verilmiştir...Horasan yoluyla  göç dalgalarıyla Anadoluya gelen Yörükler, Oğuz boylarındandır.Güney Anadolu ve Ege'den Akdeniz'e ve  Rumeli'ye kadar uzanarak hayvancılıkla yaşamlarını sürdürmüşlerdir. Ayrıca özgün müzikleri, gelenekleri, atları,develeri, çadırları , halk oyunları,giysileri, yemekleri,ağıtları,türküleri,sanatları ve yaratıcılıkları ile halk kültürüne renkli, ahenkli üstün değerler katmışlardır.  Kaşgarlı Mahmut'a göre, savaşlara ve göçlere katılmayan Oğuzlara,göçebe Oğuzlar, Oğuz dilinde "yatık" demişlerdir.

                Ata sözleri ve deyişler de bize ışık tutmaktadır."Türk doyunca acıkacağını,acıkınca  doyacağını bilmez."Orhon YazıtlarıBazı kaynaklarda yörük şöyle tanımlanmakta:" Anadolu'ya daha önce gelen konar-göçerlere,halkın sonradan verdiği bir addır.  Anadolu ve Rumeli'de göçebe hayatı yaşayan ve geçimlerini hayvancılık yaparak sağlayan Türkmenlere " yörük" adı verilmiştir.

                "Sahi, neden utanmışız acaba,atalarımızın göçebe oluşundan."Demirtaş CeyhunOğuz geleneğinde, yakın ailelerin birliğine KABİLE- SOY,soyların birliğine OBA,obaların birliğine OYMAK,oymakların birliğine BOY,boyların birliğine İL yani devlet adları verilmiştir."geleneklerimizden dolayı (bizde)/Herkes bilir kim olduğunu !-Damdaki Kemancı-Bu alanda önemli çalışmalara ve eserlere imza atan Ali Rıza Yalkın, görsel alanda "Türkmen kadınlarının fes,Yörük kadınlarının ise tepelik" taktıklarını ifade eder. Selahattin Çetintürk,"Yörük'ün öncelikle hukuksal bir terim olduğunu vurgular ve devlet kayıtlarında tekrarlana tekrarlana yerleşmiş olsa gerektiğini"belirtir.Kayıtlarda,"konar-göçer"lik,"göçerlik, yörüklük" açıklaması yer alır. 25-26 Nisan 1994'de Antalya'da, Kültür Bakanlığı HAGEM Genel Müdürlüğü Genel Müdürü olarak yakın ilgi ve gayretlerimle  Akdeniz Üniversitesi işbirliğinde yapılan "I.Akdeniz Yöresi Türk Toplulukları Sosyo-Kültürel yapısı Sempozyumu-YÖRÜKLER " açılışında, Prof.Dr. Çetin Yetkin şöyle demiştir:"... Bugün Anadolu'da yaşayan ve değişik adlarla anılan ya da değişik mezheplerde olan Türk insanı,özünde, Asya'da temelleri atılmış ve Türk'e özgü ortak davranış biçimlerini,inançlarını, duygularını sürdürmektedir.Kanımca bu gerçek, ulusal bütünlüğümüzün ne denli olduğunun en kesin kanıtıdır...”

Yazıya ifade bırak !
Okuyucu Yorumları (0)

Yorumunuz başarıyla alındı, inceleme ardından en kısa sürede yayına alınacaktır.

Yorum yazarak Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve sorgunmedya.com sitesine yaptığınız yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan tüm yorumlardan site yönetimi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Sitemizden en iyi şekilde faydalanabilmeniz için çerezler kullanılmaktadır, sitemizi kullanarak çerezleri kabul etmiş saylırsınız.